De school als commercieel bedrijf

Laat ik voorop stellen; van het bedrijfsleven weet ik niets, tenminste, niets meer dan wat ik oppik in gesprekken met commerciële partners. Ten tweede, alle voorbeelden genoemd in deze blog zijn niet of deels op waarheid gebaseerd en betreffen fictieve leerkrachten... Dat je het even weet...
Een school zie ik toch ook als een bedrijf, de leerlingen zijn de klanten, de leerkrachten de werknemers. Uiteraard zit er een manager in de vorm van de directeur van de school. Meerdere scholen (bedrijven) vormen een organisatie. Vaak is de school een franchise onderneming, je runt je eigen zaak, met een bovenschool bestuur waar je naar toe kan voor hulp en die je andersom bepaalde regels op legt. Toch zie ik bij leerkrachten eigenlijk niet de klantvriendelijkheid en efficiency van een bedrijf uit de 21e eeuw
Uiteraard zijn er genoeg bedrijven die vast ook niet optimaal efficiënt en effectief werken, maar laat ik uitgaan van een degelijk bedrijf dat klantgericht is, die service en kwaliteit hoog in het vaandel hebben staan en die aansluiten bij de onstuimige wereld van vandaag de dag. Zo'n bedrijf moet dus snel kunnen inspelen op veranderingen, in ieder geval nagedacht hebben over een mogelijke toekomst en, in de meeste gevallen, steeds nieuwe producten ontwikkelen om je klanten binnenboord te houden. Daarnaast speelt er een commercieel belang; er moet geld verdient worden.
Kijkend naar een school zie ik eigenlijk het tegenovergestelde. Ik kan weer alles opsommen en er het woordje 'niet' voorzetten, maar dan wordt het zo'n negatieve bedoening. Toch denk ik dat een iets commerciële instelling bij leerkrachten ten goede komen aan de kwaliteit van onderwijs. Daarbij doel ik niet op een constructie waarin geld verdient moet worden, maar op een organisatie die effectiever en efficiënter werkt.
Wat ik bijvoorbeeld vrij lastig te verkroppen vind is dat een persoon van buitenaf een team van leerkrachten moet vertellen dat er ook zoiets bestaat als opbrengstgericht werken. En dat die leerkrachten dan verbaasd reageren! Wat hebben deze leerkrachten dan al die tijd gedaan? Ook het invoeren van cijfers van een toets gaat vaak op de ouderwetse manier; gemiddeldes met de hand en uit het hoofd uitrekenen. Om nog maar te zwijgen over het typen van een briefje naar ouders, met twee vingers en met de snelheid die niet gemeten wordt in aanslagen per minuut, maar aanslagen per uur. Ik kan me niet voorstellen dat de tijd die we hebben daar het best aan besteed kan worden. En dan vergaderen; teveel eigenwijze leerkrachten in een te kleine ruimte met een directeur die net iets teveel iedereen te vriend wil houden. En klantgericht? Ik denk het niet, nou ja, zolang er geen 'rare snuiters' tussen zitten zijn we best flexibel, maar wanneer er een leerling is die niet voor 'ons systeem' is gemaakt mag hij in z'n eentje in de hoek zitten. Dat is meer leerkracht-vriendelijk. Ooit wel eens bij het kopen van een nieuwe tv gehoord dat de betreffende winkel-medewerker liever heeft dat je een radio koopt?
Wat kunnen we hier dan aan doen? Tja, een beter milieu begint bij jezelf. Dus iedereen die een typecursus wil volgen of een Excel document voor snelle cijferinvoer wilt hebben is welkom. Verder denk ik dat innovaties als Ipads een uitstekende manier is om als school effectiever en efficiënter te worden. Daarbij horen echter wel de gevleugelde uitspraken als 'ICT is de sleutel, de leerkracht moet hem omdraaien'. Zo kan wat mij betreft een deel van het onderwijs gedigitaliseerd worden. Een computer kan sommige dingen nu eenmaal beter en sneller dan ik. Bijvoorbeeld een toets nakijken en beoordelen. En het bieden van een diverse uitleg kan een computer beter. Denk aan multimedia gecombineerd met de voorkeuren van de klant (leerling). Gelukkig zijn er met systemen als Digiduif mogelijkheden om op een snelle manier ouders te informeren of om hulpouders te vragen. Ook ELO's als Fronter maken het onderwijs kwalitatief beter.
Toch blijkt ook met dit soort ontwikkelingen het onderwijs een log apparaat waar innovatief niet vanzelfsprekend geïmplementeerd worden.